Mars’tan Gelen Dev Kaya Parçası 5,3 Milyon Dolara Satıldı
Dünyada şimdiye kadar bulunan en büyük Mars taşı, New York’taki bir müzayedede yaklaşık 5,3 milyon dolara satıldı. Ancak geceye damgasını vuran, 30 milyon doları aşan fiyata alıcı bulan genç dinozor iskeleti oldu.
New York'taki Sotheby’s müzayede evinde düzenlenen nadir jeolojik ve arkeolojik eserler açık artırmasında, şimdiye kadar Dünya’da bulunan en büyük Mars kaya parçası yaklaşık 5,3 milyon dolara satıldı. Ancak geceye asıl damgasını vuran eser, 30 milyon doların üzerinde bir bedelle satılan genç bir Ceratosaurus dinozor iskeleti oldu.
Toplam ağırlığı 54,39 pound (24,67 kg) olan ve NWA 16788 adı verilen Mars kayası, 2023 yılının Kasım ayında Nijer’in Agadez bölgesindeki Sahra Çölü'nde bir göktaşı avcısı tarafından bulundu. Uzmanlara göre bu parça, Mars yüzeyinden bir asteroidin çarpması sonucu fırlayarak 225 milyon kilometrelik bir yolculukla Dünya’ya ulaştı.
Sotheby’s, kaya parçasının 2 ila 4 milyon dolar arasında satılmasının beklendiğini açıkladı. Ancak açık artırma sonunda nihai teklif 4,3 milyon dolar oldu ve ek ücretlerle birlikte toplam satış tutarı 5,296 milyon dolara ulaştı. Böylece açık artırmada satılan en değerli göktaşı unvanını kazandı.
METEORİTİN BİLİMSEL DEĞERİ VE ENDİŞELER
NWA 16788’in bilimsel değeri oldukça yüksek. Sotheby’s açıklamasına göre, kaya parçası minimum düzeyde yeryüzü etkisine maruz kalmış olup, içeriği neredeyse bozulmamış şekilde korunmuş. Bu da onun Dünya’ya nispeten yakın zamanda düştüğünü gösteriyor. Kaya içerisinde, yüksek ısı ve basınçla oluşan maskelynit camı bulunması, onun Mars’ta bir çarpışma sonucu koparak geldiğine işaret ediyor.
Meteoritin kimyasal yapısı, 1976’da Mars’a iniş yapan Viking uzay aracı ile toplanan örneklerle karşılaştırılarak doğrulandı. Yapısında piroksen, olivin ve maskelynit bulunan taş, olivin-mikrogabroik şergottit sınıfına giriyor. Bu tür kayaçlar, Mars magmasının yavaş soğumasıyla oluşuyor ve oldukça nadir görülüyor; tüm Mars meteorlarının sadece %5,4’ü bu sınıfta yer alıyor.
Kimi bilim insanları, böyle değerli bir parçanın özel koleksiyonlara gitmesinden endişe duyuyor. Edinburgh Üniversitesi’nden paleontolog Steve Brusatte, kaya parçasının bir müzede sergilenmesi gerektiğini savunarak, “Bir oligarkın kasasına kilitlenmesi yazık olur,” dedi. Öte yandan Leicester Üniversitesi’nden gezegen bilimci Julia Cartwright, parçanın bilimsel analizlere açık kalabileceğini belirterek, “Yeni sahibi bilimsel çalışmalara ilgi duyabilir,” yorumunu yaptı.
DİNOZOR İSKELETİ TARİHE GEÇTİ
Gecenin en dikkat çeken satışlarından biri de, geç Jura dönemine ait genç bir Ceratosaurus nasicornis iskeleti oldu. Sadece dört örneği bilinen bu türün, şimdiye kadar bulunan tek genç birey iskeleti olan bu fosili için 6 teklif sahibi arasında yaklaşık 6 dakikalık bir kıyasıya rekabet yaşandı. Açık artırma sonunda iskelet, 26 milyon dolara satıldı; ek ücretlerle birlikte nihai tutar 30,5 milyon dolar oldu.
İskeletin parçaları ilk olarak 1996 yılında Wyoming'deki Bone Cabin Quarry bölgesinde bulundu. Fosillerin yaklaşık 140 kemiği, bazı yapay malzemelerle tamamlanarak sergilenmeye hazır hale getirildi. Yaklaşık 2 metre yüksekliğinde ve 3 metre uzunluğundaki bu iskeletin, 150 milyon yıl öncesine ait olduğu tahmin ediliyor. Sotheby’s, alıcının iskeleti bir kuruma ödünç vermeyi planladığını açıkladı.
Mars kayası ve genç dinozor iskeleti, Sotheby’s’in düzenlediği bu yılki Geek Week temalı müzayedeye damgasını vurdu.
